منو
طلاق به درخواست زوجه
طبق تبصره ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، زن نیز می تواند با وجود شرایط مقرر در مواد ۱۱۱۹ و ۱۱۲۹ و ۱۱۳۰ از دادگاه تقاضای طلاق کند. همان طور که ذکر شد، حق طلاق به دست مرد است و اگر زن بخواهد برای درخواست طلاق به دادگاه مراجعه کند باید بتواند هر یک از شرایط مقرر در مواد ذکر شده را نزد دادگاه به اثبات برساند، در این حالت اگر دادگاه نتواند شوهر را ملزم به زندگی و ایفاء حقوق زوجه کند، او را مجبور به طلاق می کند و در صورت امتناع شوهر از طلاق، دادگاه زن را طلاق می دهد
1-ب: ماده ۱۱۲۹) خودداری یا عجز شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرای حکم دادگاه و الزام او به دادن نفقه: زن می تواند برای طلاق به دفاتر خدمات قضایی رجوع کند. در این صورت، زن باید بتواند عجز شوهر از پرداخت نفقه یا خودداری او را اثبات کند. برای اثبات این موضوع، بهترین راه حل طرح شکایت ترک انفاق از سوی زن در دادسرای مربوطه است. محکوم شدن شوهر به ترک انفاق و الزام او از سوی دادگاه، یکی از راه هایی است که زن می تواند با استناد به آن، از دادگاه تقاضای طلاق کند. حضور شهود و داشتن برگه استشهادیه مبنی بر ترک انفاق از سوی مرد نیز می تواند از جمله دلایل زن برای ترک انفاق شوهر باشد. دادگاه در مرحله اول، شوهر را ملزم به پرداخت نفقه می کند و اگر او از پرداخت خودداری کند، زن می تواند به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای طلاق کند. در واقع در صورت خودداری مرد از پرداخت نفقه عجز او به دادگاه ثابت می شود. نکته: اثبات ترک انفاق از سوی مرد مستلزم صرف کردن وقت فراوان در دادگاه و دادسرا است. اساسا طلاق به درخواست زن مستلزم طی کردن وقت فراوان است
2- ب: ماده ۱۱۳۰) عسر و حرج
طبق ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی: «در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می تواند زوج را مجبور به طلاق کند و در صورتی که اجبار میسر نشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود. تبصره: عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج است. 1- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب در مدت ۱ سال بدون عذر موجه.
2- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.
در صورتی که زوج به تعهد خود عمل کند یا پس از ترک، مجددا به مصرف مواد مذکور روی آورد، بنا به درخواست زوجه طلاق انجام خواهد شد.
3- محکومیت قطعی زوج به حبس 5 سال یا بیشتر
4- ضرب و شتم یا هر گونه سوء رفتار زوج که عرفا با توجه به وضعیت روجه قابل تحمل نباشد.
5- ابتلا به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب الاعلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل کند.
موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر کند.»
عسر و حرج به معنی سختی و مشقت فراوان است. قاعده عسر و حرج از قواعد معروف فقهی است که مبتنی بر آیات متعدد از قران کریم است . همان طور که ذکر شد، قاعده اولیه در مورد طلاق این است که اختیار آن در دست شوهر است. ولی هر گاه دوام زناشویی برای زن موجب سختی فراوان شود و شوهر زن را طلاق ندهد، زن می تواند از حاکم (دادگاه خانواده) تقاضای طلاق کند. دادگاه به نمایندگی قانونی از شوهر، زن را طلاق می دهد.
چند نکته:
– تشخیص اینکه ادامه زندگی زناشویی برای زن غیر قابل تحمل است با قاضی است.
– اثبات عسر و حرج و سختی در زندگی زناشویی به عهده زن است. زن هنگامی که دادخواست طلاق می دهد در صورت استناد به هر یک از بندهای ماده ۱۱۳۰ باید بتواند آن را در دادگاه ثابت کند.
به طور مثال: در صورتی که زن بخواهد با استناد به بند ۲ (اعتیاد) تقاضای طلاق کند، باید بتواند اعتیاد شوهر را در دادگاه با معرفی شاهد یا حکم دادگاه انقلاب،استشهادیه و یا برگه آزمایش خون از پزشکی قانونی، گزارش کلانتری و … به اثبات برساند.
برای اثبات ضرب و شتم یا هر گونه سوء رفتار دیگر مرد (بند ۴ ماده 1130) زن باید برگه پزشکی قانونی و یا گزارش کلانتری، شهادت شهود یا حکم محکومیت شوهر مبنی بر ضرب و شتم را ضمیمه دادخواست طلاق کند.
طبق ماده ۱۲ قانون جدید حمایت خانواده دادخواست طلاق و بطور کلی در کلیه دعاوی مربوط به زوجین در امور خانوادگی٬ زن می تواند در دادگاه محل اقامت خوانده یامحل سکونت خود اقامه دعوی کند مگر در مواردی که خواسته٬ مطالبه مهریه غیرمنقول باشد.
قاضی دادگاه پس از بررسی دادخواست و تعیین وقت رسیدگی، طرفین را احضار خواهد کرد. عدم حضور شوهر در دادگاه مانع از رسیدگی از سوی قاضی نیست و در صورتی که شوهر در هیچ یک از مراحل دادرسی شرکت نکند، قاضی در صورت احراز عسر و حرج حکم غیابی صادر خواهد کرد.
3- ب- ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی) غیبت شوهر بیش از 4 سال:
برابر ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی «هرگاه شخصی ۴ سال تمام غایب مفقود الاثر باشد و هیچ خبری از او در دست نباشد، دادگاه می تواند پس از دریافت درخواست طلاق از جانب زن، در یکی از جراید و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار افرادی را که ممکن است از غایب خبری داشته باشند دعوت کند که اگر خبری دارند به اطلاع دادگاه برسانند. هرگاه یک سال از تاریخ نشر اولین آگهی بگذرد و حیات غایب ثابت نشود، دادگاه حکم طلاق صادر می کند. بنابراین قبل از گذشتن لااقل ۵ سال از تاریخ آخرین خبر غایب، دادگاه نمی تواند حکم طلاق به علت غیبت شوهر صادر کند.
4- ب- ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی) وکالت زن در طلاق:
همانطور که در مبحث شروط ضمن عقد به تفصیل ذکر شد، ممکن است شوهر ضمن عقد نکاح یا عقد لازم دیگری به زن وکالت برای طلاق داده باشد. این شرط طبق شرع اسلام و قانون مدنی صحیح و معتبر است. بنابراین زن می تواند با استناد به وکالت از سوی شوهر برای طلاق، دادخواست بدهد. آنچه حائز اهمیت است این است که در این صورت زن در واقع وکیل از سوی مرد است تا خود را مطلقه سازد و زن باید از سوی خود وکیلی به دادگاه معرفی کند تا قاضی حکم طلاق را صادر کند.