تمکین

براساس قانون مدنی،‌ زن در برابر شوهر خود تکالیفی خاص به عهده دارد که بارزترین نمونه از این تکالیف تمکین است. تمکین بر ینوع است: تمکین خاص و عام.

تمکین خاص به معنای پذیرفتن ارتباط جنسی با شوهر است و تمکین عام به تعبیری به معنای زندگی کردن زن و شوهر زیر یک سقف است.

بر طبق قانون ضمانت اجرای عدم تمکین در واقع عدم استحقاق نفقه زن است . یعنی اگر زنی تمکین نکند مستحق نفقه نیست. ولی از آنجا که اثبات عدم تمکین خاص در دادگاه مشکل و در واقع غیرممکن است، دادگاه ها در جریان اجرای مواد قانونی مربوط به تمکین و نفقه رویه واحدی برگزیده اند، به این ترتیب که ملاک و ضابطه برای پرداخت نفقه زن را تمکین به مفهوم عام انتخاب کرده اند. یعنی اگر مردی به دادگاه مراجعه کند و بگوید همسرم بدون دلیل موجه خانه مشترک را ترک کرده و به اظهارنامه کتبی من برای بازگشت به خانه اهمیت نمی دهد، دادگاه زن را برای جلسه رسیدگی به دادگاه دعوت می کند . اگر زن دلیل موجهی برای ترک خانه داشته باشد که هیچ، اما اگر دلیل موجهی از نظر دادگاه نداشته باشد، دادگاه به او دستور می دهد به خانه شوهر بازگردد. اگر زن به دستور دادگاه عمل نکند ناشزه یا نافرمان محسوب می شود و تا زمانی که به خانه شوهر برنگردد مستحق دریافت نفقه نیست. در اینجا توصیه می شود اگر دلیل موجهی برای ترک خانه شوهر دارید سعی کنید با جمع آوری این دلایل یا گرفتن شاهدانی بر آن ماجرا بتوانید استحقاق خود بر نفقه و ناشزه نبودن خود را ثابت کنید. یا اگر شوهرتان شما را از خانه بیرون کرده، بلافاصله پس از خروج از منزل کسانی را شاهد ماجرا قرار داده و به کلانتری مراجعه کرده و واقعه را گزارش دهید. پس از آن می توانید به دادگاه-ـ در حال حاضر دفاتر خدمات قضایی که مستقر در دادگاهها و تعدادی از دفاتر اسناد رسمی است ـ مراجعه کرده و نفقه خود را تقاضا کنید و اظهارنامه ای مبنی بر تمایل به بازگشت به خانه برای او بفرستید (برای تهیه اظهار نامه می توانید به واحد مخصوص آن در دادگاه مراجعه کنید)، تا دادگاه شما را ناشزه نخوانده و حق شما بر نفقه تضییع نشود.

نکته دیگری که بیان آن مفید به نظر می رسد این است که مطابق قانون مدنی زن می تواند تمکین عام و خاص را که در بالا ذکر شد منوط به دریافت مهریه خود کند.(حق حبس) یعنی بگوید تا زمانی که مهریه او از جانب شوهر پرداخت نشده او تمکین نمی کند.